Specerijen Als Medicijn Tijdens Je Zwangerschap
Spices & Zwangerschap
Specerijen sussen de misselijkheid, laten de witte melk stromen, en niet onbelangrijk: maken korte metten met maagzuur. Dus moeders, meet Spice, je nieuwe beste vriend.
Talloze adviezen worden op je afgevuurd tijdens de zwangerschap. Maar een cruciaal element wordt steevast vergeten: de specerijen. Mama Gaia’s medicijnkast, waar iedere nieuwe moeder volgens ons vanaf zou moeten weten.
Met een nieuw leven in je buik wil je je over het algemeen voeden met zelfgemaakte maaltijden. Eten dat, hoe cliché ook, met aandacht en liefde is bereid. Barstensvol granen (witte basmati rijst, haver, rogge en zaadjes zoals quinoa en boekweit), vette zuivel, peulvruchten, en groenten en fruit gevuld met levensenergie (‘prana’ in Ayurveda). Vers, biologisch en in het seizoen, ja graag. In de regel wil je licht eten.
Zes kleine maaltijden over de dag verspreid, zo moedigt Ayurveda aan, in tegenstelling tot 3 of 4 zwaardere maaltijden. Maar eigenlijk is het allerbelangrijkste om te luisteren naar je maag en te eten wanneer je honger hebt. Ode aan de spijsvertering dus, én aan de specerijen die het verteringsvuur een handje helpen.
Spijsvertering spices tijdens de zwangerschap
Dit zijn kruiden die je spijsvertering bevorderen, dus óók tijdens je zwangerschap wanneer je last hebt van misselijkheid.
Venkelzaad*
De ultieme digestive spice! Het geeft de spijsvertering een extra zetje, sterkt je maag en gaat maagzuur tegen. En het verzacht zelfs die vervelende zwangerschapsverstoptheid. Je kunt de zaadjes ‘rauw’ eten maar nóg lekkerder is om ze even kort in een droge pan te toasten, eventueel gemixt met zout. Zo heb je een simpel medicijn voor constipatie, een opgeblazen gevoel en andere darmongemakkelijkheden.
Plus, het is de perfecte geef-me-mijn-trek-terug specerij, met name in het eerste trimester. Uit een studie van het Madras Medical College, worden dezelfde, gut-supportive, kwaliteiten toegeschreven aan komijn. Let op: mocht je last hebben van constipatie, vermijd dan nootmuskaat.
*Vermijd venkel als je gevoelig bent voor bloedingen en bloeduitstortingen of als je een droge en gevoelige huid hebt (venkel kan je huid nog gevoeliger maken). Grote hoeveelheden venkel kunnen mogelijk leiden tot vroegtijdige weeën.
Gember
Dé remedie tegen (ochtend)misselijkheid. Maak verse gemberthee door een halve duimlengte te raspen in een pannetje heet water, 250 ml voor een kop, breng aan de kook en laat zo’n 5 minuten zacht pruttelen. Zeef en neem gedurende de dag kleine slokjes. Geen zin in thee? Maak deze Indiase bietjes met geraspte kokos (biet thoran) en vervang de knoflook door gember. Laat de pikante chilies weg.
Maagzuur verminderen met karwij en komijn
De baby duwt je organen flink aan de kant. Met name je maag heeft het zwaar te verduren nu de ruimte wordt gedeeld met die kleine. Gevolg: brandend maagzuur, jikes. Dit wondermiddeltje verzacht direct: thee getrokken van karwijzaad. Grappig weetje, volgens oud Indiaas bijgeloof zou karwij onder het wiegje de baby beschermen tegen hekserij.
Wat ook werkt tegen maagzuur is deze Ayurvedische home remedy: meng in een glas lauwwarm water een ½ tl limoensap (of 10 drupjes) samen met ½ tl rietsuiker. Voeg er op het laatst ¼ tl baking soda aan toe.
Na de bevalling: balanceer vata
Na de bevalling is je agni (het spijsverteringsvuur) zwak en heeft het lichaam veel voedingsstoffen en vocht nodig om moedermelk aan te maken. Vata, het windelement (lucht en ether), neemt toe zodra je kindje is geboren, volgens de Ayurveda. Aarden is daarom het motto. Soep, stoof, makkelijk verteerbare granen, gestoomde groenten en warm fruit. Lijkt je eten op babypapjes? Goed, dat is precies de bedoeling.
Idealiter moet iedere maaltijd volgens de Ayurveda de 6 smaken bevatten: zoet, zuur, zout, bitter, astringent, en pungent. Leg na de bevalling de nadruk op zoet (pompoen, zoete aardappel, wortels, granen zoals haver, volle melk en noten). Zoet heeft namelijk building qualities, die volgens Ayurveda expert & Ayur Yoga Teacher Victoria (Tory) Hyndman helpt met het herstelproces. Van de smaken bitter en pungent wil je het minst, zegt ze.
Zuinig aan dus met de pittige specerijen. Bak verse gember en knoflook eerst even in ghee of olie. En kies verwarmende specerijen. Denk aan de specerijen die je gebruikt om te bakken, zoals in speculaaskruiden: zwarte peper, kaneel, nootmuskaat (niet als je geconstipeerd bent), kardemom, komijn, venkel en kurkuma (alleen kleine beetjes). Borstvoeding
Drink drink drink, luidt het mama-mantra. Je lichaam heeft rust en veel vocht nodig om de droge vata-kwaliteiten te balanceren en om moedermelk aan te maken. Kies warme dranken zonder caffeïne en drink op z’n minst één kop warm water per uur, aldus het advies van Hyndman. Brouw vooral theetjes met de volgende specerijen:
Venkel en anijs
Naar klassiek Nederlands geboorterecept: beschuit met muisjes. Dit wist je wellicht niet, maar muisjes zijn in suiker verhulde anijszaadjes, en die zaadjes stimuleren de moedermelk. Hetzelfde geldt voor venkel, mits met mate* geconsumeerd. Een beetje venkel helpt de melkproductie op gang en geeft rust bij krampjes van de baby, veel venkel werkt averechts en geeft juist krampjes.
*Uit recent onderzoek van het RIVM is gebleken dat de estragol in venkel en anijs in bepaalde concentraties giftig kan zijn. Drink je maximaal 4 koppen venkelthee per dag dan zit je goed, en is de geschatte blootstelling aan trans-anethol en d-carvon in de moedermelk verwaarloosbaar.
Fenegriek
Nature’s galactagogues’: dat komt door het hoge calciumgehalte (zoveel als 40 procent). In India stoppen ze de melk-spice der spices veelal in Ladoo’s (kleine balletjes van bloem, noten, jaggery en ghee) om het een aantrekkelijke snack te maken voor nieuwe moeders.
Nog steeds last van de bittere smaak? Week de zaadjes, zegt Caitlin Penzeymoog auteur van On Spice, dan ontstaat een slijmlaag die de bitterheid absorbeert – een gouden tip uit Rajasthan, de noordelijke regio in India waar fenegriek groeit. Behalve thee kan je de fenegriek verwarmen in melk samen met een paar zoete dadels (naar Egyptisch recept, ‘helba’).
Komijn: het opent de porieen waardoor de melk vlotter vloeit
CCF thee: koriander, komijn en venkel
Driedubbel aan te raden bij spijsverteringsproblemen (vooral maagzuur), vochtophoping (hallo dikke enkels en vingers) of wanneer je voedingsstoffen niet goed opneemt. Check deze Instagram highlight voor het recept. Komijn is bovendien een goede lactatieremedie.
Dat komt door het hoge gehalte aan ijzer en calcium in komijnzaadjes. Evenals de ‘diaphoretic’ kwaliteiten van komijn: het opent de poriën waardoor de melk vlotter vloeit. Het zou volgens onderzoekers zelfs de bevalling verzachten.. Oh de wonderen van komijn.
Een laatste gouden tip die we van Hyndman hebben geleerd: verwarm een kopje melk en voeg er een ½ tl kaneel aan toe, nootmuskaat (niet als je geconstipeerd bent), en saffraan (wat überhaupt een fantastische postpartum spice is om de hormonen te balanceren en de baarmoeder aan te sterken) en kardemom (goed voor je vertering en voor het balanceren van emoties).
Noot: de specerijentips in deze gids zijn met zorg samengesteld en komen grotendeels vanuit de Ayurveda (aangevuld met de kennis van doula’s en ervaringsdeskundigen), maar bijna elke cultuur heeft wel een bepaalde plant – specerij of kruid, die wordt aangeraden tijdens de zwangerschap.
Veel werkt, sommigen misschien als placebo, en dat is prima; andere hebben geen effect en kunnen zelfs een andere, niet altijd wenselijk, effect hebben. Bij twijfel: overleg eerst met een dokter of medisch specialist voordat je specerijen toevoegt aan je dieet.
