Let op deze voedingscombinaties (zegt Ayurveda)
We leven in een tijdperk waarin we hyperbewust zijn van wat we eten. Maar één ding zien we over het hoofd: voedingscombinaties. De oorzaak van veel darmproblemen. Deze ingrediënten kun je beter niet op één bord gooien.
Het gaat niet alleen om wát we eten, maar ook waar, wanneer, onder welke omstandigheden en hoeveel. Maar Ayurveda kent ook nog een andere belangrijke factor: onverenigbare voedingscombinaties. Het betekent dat twee dingen zo verschillend van aard zijn dat ze niet samen kunnen verteren en daardoor ook niet matchen met de werking en weefsels van het lichaam. En dat gaat vroeg of laat problemen opleveren. Recente voorbeelden zijn die van zetmeel en eiwitten (koolhydraten), nachtschade groenten met kaas en zwarte/groene thee met koemelk. Want ongeacht dat het lekker smaakt, in je maag is het alsof je de rode bij de witte was gooit. Nee, dat komt er niet lekker uit.
Volgens Ayurveda zijn verkeerde en ongelukkige voedingscombinaties niet alleen de oorzaak van veelvoorkomende darmproblemen zoals constipatie, diarree, IBS, gasvorming en een opgeblazen buik maar het kan op de lange termijn leiden tot ontstekingen op moleculair niveau en ziekte. Zelfs de 'minder voor de hand liggende problemen' zoals irritatie, angst, nervositeit, depressie, krakende botten en gewrichten en huidproblemen zijn terug te leiden naar de darmen.
Door de incomplete spijsvertering blijven er onverteerde voedingsresten in je systeem hangen die steeds meer ophopen en de boel verstoppen of disreguleren. Hoe langzaam of snel je hier last van zult krijgen hangt ook voor een groot deel af van je leeftijd (jonge mensen hebben minder snel last), hoe veel je sport en beweegt én je Agni, de kracht van je spijsvertering. Iemand met een sterke spijsvertering (Pitta dosha) zal minder snel last hebben van darmklachten dan mensen met een zwakke en onregelmatige spijsvertering (Vata dosha), maar dat betekent niet dat de interne schade uiteindelijk minder zal zijn. Het komt alleen minder snel naar de oppervlakte. Een sterke en goedwerkende spijsvertering is dus essentieel, want hierdoor heb je minder snel darmklachten én je lichaam kan de afvalstoffen die vrijkomen beter en sneller opruimen.
Symptomen van een zwakke spijsvertering:
- Emotionele stoornissen: angst, onrust, piekeren, woede, verwarring, foggy mind, lethargie of depressie
- Weinig energie, zwakte of vermoeidheid
- Heel weinig of constante honger
- Indigestie: gas, opgeblazen gevoel, constipatie, misselijkheid, hyperaciditeit, dunne ontlasting, een zwaar gevoel, je moe of foggy voelen na een maaltijd
- Verstopping in de sinussen, lymfe, neus, hoofd, keel
- Zwaarheid zowel mentaal, fysiek als emotioneel
'Eet fruit altijd los van alles, vooral meloenen'
Onverenigbare voedingscombinaties
Of iets wel of niet goed combineert heeft onder andere te maken met smaak, maar ook de tijd van vertering. Sommige voedingsmiddelen hebben een veel sneller verteringsproces dan andere. Denk aan vers fruit versus zuivel, granen en vlees. Simpel gezegd werkt het zo: zodra eten je maagdarmkanaal binnenkomt begint meteen het selectieproces en de volgorde van verteren. Je lichaam weet precies wat er moet gebeuren met elke voedingsgroep, maar bij verkeerde voedingscombinaties wordt het chaos. Een voorbeeld: wanneer je yoghurt met fruit en granola eet dan begint je lichaam met het zwaarst verteerbare (yoghurt) waardoor het fruit te lang blijft liggen, gaat fermenteren en zorgt voor een opgeblazen buik en gas.
Zie hieronder een lijst van moeilijke voedingscombinaties. Zie ze niet als keiharde regels maar als handige guidelines die je een stukje bewuster maken van waarom je rondloopt met bepaalde klachten of hoe je het kan voorkomen. En misschien ben je je al bewust van andere combinaties die niet goed werken voor je lichaam. Luister naar die instincten.
Dit zijn de belangrijke voedingscombinaties om te vermijden:
Bonen --> NIET MET: fruit, kaas, eieren, vis, melk, vlees, yoghurt.
Eieren --> NIET MET: fruit (vooral meloenen), bonen, kaas, vis, kitchari, melk, vlees, yoghurt.
Fruit --> ALTIJD los van alles. Eet fruit minimaal 30 minuten voor een andere maaltijd of 2 uur erna. Er zijn een paar uitzonderingen zoals dadels met melk.
Granen --> NIET MET: fruit, tapioca.
Hete dranken --> NIET MET: mango, kaas, vis, vlees, zetmeel, yoghurt.
Limoen --> NIET MET: komkommer, melk, tomaat, yoghurt.
Meloenen --> Met NIKS. Vooral zuivel, ei, gefrituurd, granen en zetmeel. Van al het fruit moeten vooral meloenen het meest los gegeten worden.
Melk --> NIET MET: bananen, kersen, meloenen, zuur fruit, gistend brood, vis, vlees, kitchari, yoghurt.
Nachtschade groenten --> NIET MET: meloen, komkommer, zuivel.
Radijs --> NIET MET: bananen, rozijnen, melk.
Tapioca --> NIET MET: fruit (vooral bananen en mango), bonen, rozijnen, jaggery.
Yoghurt --> NIET MET: kaas, eieren, vis, vlees, hete dranken, melk, nachtschade groenten.
Andere belangrijke guidelines:
1. Eet geen rauw en gekookt voedsel samen tijdens dezelfde maaltijd.
2. Meng verse ingrediënten niet met restjes.
3. Voeg specerijen toe aan je eten om de spijsvertering te ondersteunen: kardemom, venkel, koriander, verse gember, kurkuma, peper, kaneel.
4. Meng ghee en honing niet in dezelfde verhouding: 3>1 voor ghee is de juiste combinatie.
5. Honing mag je nooit op hoge temperaturen bakken, koken of in de hete thee doen (altijd bij drinkbare temperatuur).
6. Hete en spicy substanties in de zomer en koude substanties in de winter.
7. Drink geen koud water meteen na een kop koffie of hete thee.
