Já, Specerijen Maken Brood Beter (Te Verteren)
Spices & Brood
'Ik eet geen brood meer'. Hoe vaak we die al niet gehoord hebben. De reden? Minder kilo's óf geen ellende meer in je darmen. Komt het neer op dat laatste, lees dan vooral even verder.
‘All your life you may have been eating loads of bread and never ever considered the amount of flour, other ingredients, what the right temperature is to cook it, what it takes to package it, its shelf life. You don’t consider those tiny details that all must work in concert to deliver a consistent experience for you every time you interact with it’, hoor ik Pharrell Williams zeggen. Brood maken is als muziek produceren; a tiny concert of ingredients.
Je moet niet kijken naar een enkele beat of muzieknoot, maar naar het geheel. Maar veel Westerse onderzoeken bekijken voedingsmiddelen vaak als geïsoleerd element, zoals de gluten in tarwe. En dan mis je het grote plaatje over hoe alle componenten samenwerken, zegt Ayurveda. Hierdoor ontstaan misvattingen over hoe eten ons lichaam en onze geest beïnvloedt.
Want wat als die interactie tussen jou en het brood niet zo lekker loopt? Geen brood meer willen eten omdat je darmen helemaal in de kreukels liggen. Opgeblazen buik. Gas. Rommelende geluiden. Je voelt je dik. De beste optie lijkt dan om het helemaal niet meer te eten, toch?
Maar Ayurveda kijkt daar anders tegenaan. ‘Taking wheat out does not treat the cause—it only temporarily treats the symptoms’, zegt John Douillard. Het kan juist ook erger worden. ‘But since grains contain enzymes that support digestion (especially of proteins), your digestive fire is actually weakened by giving up grain. This leads to more systemic issues’, zegt Hale Pule. ‘Any food intolerance can be traced back to the strength of your digestion.’
Twee oorzaken:
1) Een slechte spijsvertering
Want já, brood is zwaar om te verteren en uitzonderlijk plakkerig door de gluten, wat afkomstig is van het Latijnse woord voor ‘glue’. Kun je nagaan wat dit doet in je darmen: it’s getting sticky. Dus je hebt een sterke spijsvertering nodig zodat het wordt omgezet in voedingsstoffen. ‘Je bent niet wat je eet, maar wat je verteert’, zegt Ayurveda. Dus verbeter je spijsvertering, kies voor beter verteerbare broodopties en kauw goed (chew until its glue).
2) Gist
Verstoort de darmflora en veroorzaakt darmklachten. Daarom zijn spelt en zuurdesem Ayurvedisch gezien logische keuzes; een natuurlijk, langzaam proces dat de zware graankorrels omzet in een lichtere, afgebroken substantie die het gemakkelijker verteerbaar maakt, zonder enige toegevoegde gist.
Ayurveda: 'Any food intolerance can be traced back to the strength of your digestion'
Brood & de doshas
En spijsvertering is voor een groot deel gelinkt aan je dosha (mind-body type). Allemaal hebben ze een andere spijsvertering, wat veel verklaart.
Vata types
Hebben het snelst last van hun darmen wat zich vaak uit in ‘luchtproblemen’, omdat hun vertering nogal wisselvallig is. De ene dag poep je als een ster, de volgende dag ben je geconstipeerd. Het lot van een Vata, auch. Brood is zwaar te verteren en onverteerde tarwe blijven kleven in je darmen en beginnen te fermenteren waardoor je opgeblazen raakt en scheetjes gaat laten. Kies voor zuurdesem of spelt (met zaadjes, de oliën van de zaden is een plus) met wat olie/vet erop. Zo doen wij er altijd wat olijfolie of ghee op. Soms kan brood roosteren ook een groot verschil maken.
Pitta types
Zware tarwe kalmeren een sterke Pitta-eetlust. Deze types hebben vrijwel altijd honger #hangry wat wijst op een sterke spijsvertering. Maar zuurdesembrood wordt over het algemeen niet aanbevolen voor Pitta types want het heeft een verwarmend effect (zuur = verwarmend volgens Ayurveda). Toch je lievelings? Het is het best te eten in de koudere seizoenen of tijd van dag en met verkoelende ingredienten (geen kaas en tomaat).
Kapha types
Hebben de grootste kans op een food coma na het eten van pasta, brood en andere zware (bewerkte) granen want voor hen is dit te zwaar, dik en sticky. Kapha types hebben een trage stofwisseling en spijsvertering waardoor zwaar eten ze vaak nóg zwaarder laat voelen, letterlijk en figuurlijk. Geroosterd zuurdesembrood (want dat maakt brood lichter!) is je beste optie met lekker veel fris bladgroen erop en een snuf peper, cayenne en wat zuur.
Kortom, dé vraag: is brood goed of slecht is? Geen van beide. Het hangt helemaal af van je lichaamstype, spijsvertering en zelfs het seizoen waarin je het eet. Herfst en winter blijven hoe dan ook de beste seizoenen om brood te eten, want brood is nu eenmaal very comforting en heus krachtvoer. En tja, we can’t help om te zeggen dat specerijen toch écht een belangrijke rol kunnen spelen, want die maken eten beter verteerbaar. Ook brood (en dan bedoelen we niet die enkele maandzaadjes op de korst, scuzi). De reden waarom in de Ayurvedische keuken broden worden gebakken met specerijen zoals kaneel, komijnzaad, korianderzaad en gember. Misschien leuk om eens te proberen.
